Instrukcja prowadzenia sprzedaży bezpośredniej dziczyzny • Vacuum Global

Z poniższej instrukcji dowiesz się, jakie są najważniejsze elementy prowadzenia sprzedaży bezpośredniej dziczyzny oraz jak się za nią zabrać.

Ważne!
Warunki, na jakich odbywa się sprzedaż bezpośrednia dziczyzny, są określone w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 września 2015 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej.

Uzyskanie zezwolenia

Podstawowym krokiem w kierunku rozpoczęcia działalności związanej ze sprzedażą tuszy upolowanej zwierzyny jest dopełnienie wszystkich formalności, w tym związanych z uzyskaniem odpowiednich zezwoleń. Ważnym miejscem w tym kontekście jest Powiatowy Inspektorat Weterynarii właściwy dla miejsca prowadzenia sprzedaży. W specjalnym wniosku, który składa się do Urzędu, powinny znaleźć się podstawowe informacje o Twoim punkcie sprzedaży, m.in. wykaz listy produktów, które będą oferowane, wskazanie rodzaju i zakresu działalności; nazwa, siedziba i adres; lokalizacja, w której będzie się odbywała sprzedaż; numer NIP.

Uwaga: wzór wniosku najczęściej można znaleźć na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej Powiatowego Inspektoratu Weterynarii właściwego dla miejsca prowadzonej sprzedaży.

Oprócz wniosku do zestawu dokumentów składanych do urzędu należy dołączyć oświadczenie (lub zaświadczenie), że koło łowieckie jest częścią Polskiego Związku Łowieckiego, a także ma osobowość prawną. Jeżeli chodzi o OHZ (Ośrodki Hodowli Zwierzyny), należy do wniosku załączyć oświadczenie (lub zaświadczenie) o fakcie prowadzenia OHZ przez zarządcę obwodu łowieckiego, które zostało wydane zgodnie z przepisami Prawa Łowieckiego.

We wniosku powinna być zawarta klauzula o świadomości odpowiedzialności karnej za przedstawienie fałszywych danych.

Po weryfikacji dokumentów i ich zatwierdzeniu oraz spełnieniu wszystkich warunków wnioskodawca zostaje wpisany do rejestru przez Powiatowego Lekarza Weterynarii oraz nadawany jest mu numer identyfikacyjny.

Dokumenty przy prowadzeniu sprzedaży

W przepisach dokładnie zapisano, jakie dokumenty powinny być przechowywane przez punkt sprzedaży bezpośredniej dziczyzny. Należą do nich: wyniki badania tusz dzików pod kątem występowania włośni; wyniki badania wody (nie w każdym przypadku); orzeczenia lekarskie personelu; spis ilości produktów sprzedanych w danym miesiącu; pozwolenia i wyniki wszystkich obowiązkowych badań. Każdy z tych dokumentów może być sprawdzony przez powiatowego lekarza weterynarii.

Dodatkowa dokumentacja (która nie jest obowiązkowa) może zawierać: informacje o myśliwym, który pozyskał zwierzynę; protokół oględzin tuszy; dane podmiotu, któremu sprzedano tuszę; opis tuszy (w tym wagę, miejsce i datę jej pozyskania; numer znacznika tuszy.

Ważne: dokumentacja musi być przechowywana przez co najmniej 12 miesięcy.

Reklama biznesu – marketing (zasięg sprzedaży)

Zanim przystąpi się już do samej sprzedaży tuszy, należy odpowiednio wcześniej rozpocząć działania marketingowe, w tym promocję i reklamę punktu sprzedaży tusz.

Najlepiej rozpocząć od powiadomienia krewnych, znajomych i osób, które mieszkają najbliżej miejsca sprzedaży. W tym celu najlepiej wykorzystać Internet i powszechnie używane media społecznościowe. Można też rozwiesić plakaty w najbliższej okolicy, roznieść ulotki czy skontaktować się z lokalną prasą.

Sprzedaż można prowadzić na terenie województwa oraz w sąsiednich województwach. W celach promocyjnych można sprzedawać tusze również na terenie całego kraju, o czym piszemy w kolejnej części instrukcji.

W miarę rozwoju punktu sprzedaży można poszerzać działania marketingowe, kierując swoją ofertę do szerszej grupy odbiorców, którzy mieszkają w większym oddaleniu od miejsca skupu. Swoją ofertę warto kierować nie tylko do prywatnych osób, ale też przede wszystkim do przedsiębiorstw – sklepów, masarni czy restauracji.

Ważne, aby informacje, które będą przekazywane potencjalnym klientom były konkretne – przede wszystkim należy zwrócić uwagę na ceny, terminy odbioru, sposoby kontaktu i lokalizację. Klient, zamawiając tuszę, powinien określić planowany termin odbioru oraz wagę w przybliżeniu.

Jeżeli chodzi o ceny, bywają one bardzo różne i zależą od wielu czynników. Najlepiej zorientować się w cenach, które oferuje konkurencja oraz sprawdzić ich średnie stawki, a następnie określić cenę w taki sposób, żeby była ona atrakcyjna, ale nadal opłacalna. Trzeba wziąć pod uwagę również koszty prowadzenia działalności. Z czasem ceny można również zmienić, kiedy zainteresowanie zamówieniami będzie wzrastać, a Ty będziesz miał większą świadomość na temat codziennej działalności punktu sprzedaży i regularnych wydatków.

Sprzedaż promocyjna

Możliwe jest prowadzenie sprzedaży promocyjnej (np. na targowiskach czy festynach). Taka sprzedaż może być prowadzona ze specjalistycznych środków transportu, które powinny być skonstruowane tak, aby zapobiegały zanieczyszczeniu tusz. Muszą być one także utrzymywane w dobrym stanie technicznym, a także mieć osobne miejsce lub pojemnik na opakowania. Temperatura podczas transportu może być wyższa o 2°C w stosunku do temperatury określonej w przepisach (o czym piszemy w dalszej części instrukcji) z zastrzeżeniem, że transport nie może trwać dłużej niż 2 godziny. Po upływie tego czasu produkty powinny być schłodzone do przepisowej temperatury.

W celu sprzedaży promocyjnej poza województwem i sąsiednimi województwami należy poinformować pisemnie Powiatowego Lekarza Weterynarii z terenu, gdzie będzie się ona odbywać. Pismo w tej sprawie powinno być złożone co najmniej tydzień przed planowanym rozpoczęciem sprzedaży promocyjnej.

Znaczniki – ważny element przy sprzedaży bezpośredniej dziczyzny

Istotnym elementem prowadzenia sprzedaży bezpośredniej dziczyzny jest znakowanie tusz, do którego służą specjalne znaczniki. Jest to wymóg prawny, który wynika z zasad bezpieczeństwa, i musi być spełniony, ponieważ produkty muszą być możliwe do identyfikacji w każdym momencie (przechowywania, transportu, sprzedaży…).

Znaczniki mogą mieć różne kolory (zielony, czerwony, pomarańczowy, żółty) i długości. Zamawiać je można u producenta, najlepiej w większych ilościach. Na znacznikach znajdują się numery, które pomagają zidentyfikować dany produkt.

Asortyment i zasady sprzedaży

Sprzedaż zwierzyny obejmuje dwa rodzaje tusz:

Zwierzynę grubą (wypatroszoną, w skórze, oskórowaną i podroby).
Zwierzynę drobną (wypatroszoną albo nie, w skórze, oskórowaną, w piórach, oskubaną i podroby).

Sprzedaż bezpośrednią dziczyzny mogą prowadzić na pozyskanych w zarządzanych przez siebie (lub dzierżawionych) obwodach łowieckich ośrodki hodowli zwierzyny i koła łowieckie.

Poniżej znajdują się najważniejsze zasady dotyczące pozyskiwania i sprzedaży tuszy:

w ciągu roku można sprzedać nie więcej niż 10 tys. kg tusz i podrobów zwierzyny grubej oraz do 10 tys. kg tusz i podrobów zwierzyny drobnej. Zwykle sprzedaje się więcej tusz zwierzyny grubej, a zwierzyna drobna (ze względu na ogólnie niewielkie pozyskanie) sprzedaje się w zdecydowanie mniejszych ilościach,
nie można sprzedawać tusz dzików, które zostały pozyskane w wyniku odstrzału sanitarnego,
zwierzyna powinna być pozyskana zgodnie z przepisami prawa łowieckiego,
niezgodne z prawem jest dzielenie czy rozbieranie tusz, ponieważ takie czynności podlegają innej kategorii przepisów i nie są dopuszczalne w sprzedaży bezpośredniej,
tusze dzików muszą mieć odpowiednie badanie weterynaryjne, które mają na celu wyeliminowanie zagrożenia włośniami,
zwierzyna gruba powinna być wypatroszona zgodnie z obowiązującymi przepisami. Do wypatroszenia nadają się osobniki, które nie wykazywały zachowania odstępującego od normy, oraz takie, które pochodzą z terenu, nieobjętego skażeniem środowiska,
wszystkie tusze muszą być poddane oględzinom, które będą potwierdzone stosownym oświadczeniem.

Przygotowanie personelu do prowadzenia sprzedaży

Osoby, które będą zatrudnione do pracy z upolowaną zwierzyną, muszą spełnić szereg warunków, które je do tego uprawniają.

Przede wszystkim muszą one posiadać orzeczenia lekarskie zaświadczające zdolność do wykonywania prac, gdzie istnieje ryzyko zarażenia innych osób. Członkowie personelu muszą stosować się do przepisów i zgodnie z nimi i zasadami higieny przechowywać i usuwać odpady, które powstają w trakcie prowadzenia działalności. Pracownicy są zobowiązani do przestrzegania zasad higieny, do których należy mycie rąk przed każdym kontaktem z tuszą lub wtedy, gdy doszło do zabrudzenia. Personel winien także utrzymywać wszystkie urządzenia w odpowiednim stanie technicznym oraz czyścić je na bieżąco, tak aby sprzęt był zdezynfekowany i umyty po zakończeniu pracy. Zatrudnione osoby w codziennej pracy powinny używać odzieży roboczej (w jasnym kolorze i z nakryciem głowy).

Do głównych obowiązków personelu będzie należeć:

przyjmowanie oraz znakowanie tusz,
sprzedaż tusz,
dokumentacja codziennej pracy,
dbanie o czystość i porządek.

Wystarczy zatrudnić na początek dwie osoby, które będą wykonywać powyższe czynności. Należy pamiętać, że jeżeli chodzi o tusze dzików, to dodatkowo należy pobierać z nich próby i dostarczać je do badania na obecność włośni.

Personel powinien być odpowiednio przygotowany i mieć dostateczną wiedzę na temat zasad pracy z tuszą – pracownicy powinni odbyć przeszkolenie weterynaryjne, po którym będą mogli oni oceniać zdrowotność tuszy i narządów wewnętrznych pozyskanej zwierzyny.

Należy pamiętać, że to do obowiązków osób zarządzających punktem sprzedaży należy zapewnienie odpowiednich warunków do pracy wszystkim członkom personelu oraz nadzór nad codziennymi obowiązkami.

Przygotowanie zaplecza technicznego do sprzedaży dziczyzny – 10 ważnych punktów

Bardzo ważną sprawą, jeżeli chodzi o sprzedaż bezpośrednią dziczyzny, jest uzyskanie zezwolenia. Jego otrzymanie nie jest jednak możliwe, jeśli nie zostaną spełnione liczne warunki, spośród których bardzo ważne jest zaplecze techniczne. Główne miejsca w punkcie sprzedaży to chłodnia oraz zaplecze sanitarne, które stanowią największe wydatki – mogą one być urządzone w pomieszczeniu lub np. w kontenerze chłodniczym.

Wiele kół łowieckich ma na wyposażeniu chłodnie zakupione ze środków własnych lub dofinansowanych ze względu na odstrzał sanitarny (nie wolno umieszczać w nich tusz przeznaczonych do sprzedaży).

Tusze przeznaczone do sprzedaży powinny być przechowywane w chłodniach lub pomieszczeniach specjalnie do tego przeznaczonych, które będą cechować się poniższymi parametrami:

Niezwykle ważna jest odpowiednia konstrukcja oraz wykonanie. Chłodnia powinna być skonstruowana z materiałów zabezpieczających przed zanieczyszczeniem produktów, a także chronić tusze przed dostępem zwierząt.
Kontener chłodniczy winien być utrzymywany w dobrym stanie technicznym, który sprzyja utrzymywaniu czystości i jest często poddawany dezynfekcji.
W chłodni powinna panować temperatura niższa niż 7˚C w przypadku przechowywania tusz zwierzyny grubej oraz niższa niż 3˚C w przypadku jej podrobów. Natomiast w przypadku tusz zwierzyny drobnej i jej podrobów temperatura nie powinna być wyższa niż 4˚C.
Chłodnia powinna być wyposażona w urządzenia dostarczające bieżącą wodę (ciepłą i zimną) przeznaczoną do spożycia przez ludzi. Pamiętaj, że jeżeli chcesz używać wody, która pochodzi z własnego ujęcia, to musi być ona raz do roku badana pod kątem przydatności do spożywania przez ludzi.
Kontener powinien być wyposażony w wentylację, która będzie uniemożliwiać powstawianie skroplin.
W chłodni powinno być zamontowane oświetlenie (sztuczne albo naturalne), które nie może wpływać na barwę znajdującej się w niej produktów zwierzęcych.
Kontener chłodniczy powinien posiadać umywalkę do mycia rąk (co najmniej jedną) z zimną i ciepłą wodą, która musi być oddalona od stanowisk z tuszami i podrobami, oraz musi być wyposażona w środki do mycia i suszenia rąk z zachowaniem zasad higieny.
Pracownicy w chłodni muszą mieć zapewniony dostęp do toalety spłukiwanej wodą i posiadającej wentylację (mechaniczną lub naturalną), która zlokalizowana będzie w pobliżu pomieszczenia do przechowywania tusz lub podrobów zwierzyny. Co ważne, jej drzwi nie powinny otwierać się do pomieszczenia z tuszami.
W chłodni musi być wyznaczone osobne miejsce na sprzęt oraz środki do czyszczenia i dezynfekcji powierzchni. Należy zaopatrzyć chłodnię w dostateczną ilość sprzętu i środków dezynfekujących, które będą służyć tylko i wyłącznie zachowaniu higieny oraz utrzymywaniu porządku. Należy pamiętać o tym, aby środki, które będą wykorzystywane w chłodni do utrzymywania czystości i higieny, nie miały negatywnego wpływu na znajdujące się w kontenerze tusze i podroby.
Należy także wydzielić zamykane miejsce lub pojemnik na opakowania, jeśli takowe są w punkcie sprzedaży używane.

Profesjonalna obsługa klienta i utrzymywanie czystości

Ostatnia część naszej instrukcji skupia się na jakości obsługi klienta, ale także na dbałości o ogólny porządek i czystość w punkcie sprzedaży.

Przede wszystkim w kontenerze chłodniczym powinna panować czystość i porządek. Należy pozbywać się zabrudzeń na bieżąco, takich jak ślady krwi, a oferowane produkty muszą być świeże, wyczyszczone i jak najlepszej jakości.

Ważne, aby podczas pracy używać rękawiczek jednorazowych oraz folii do ochrony produktów przed zabrudzeniami i innymi niesprzyjającymi czynnikami. Takie elementy wyposażenia są obowiązkowe i powinny być dostępne cały czas dla pracowników.

Jeżeli chodzi o sam dobór tusz, to do sprzedaży należy wybierać tylko najlepsze produkty (dobrze strzelone sztuki), które mają nienaruszone najcenniejsze części. Jeśli nie jest to możliwe, należy poinformować o tym klienta i zaproponować mu odpowiednią cenę.

Szczególną uwagę należy poświęcić tuszom, które pochodzą z polowań zbiorowych, które mogą mieć kilka postrzałów – takie ukryte „wady” nie zawsze widać na pierwszy rzut oka. Najlepiej ocenić tuszę po oskórowaniu, które powinno być robione na prośbę klienta, ponieważ klient często sam nie ma możliwości, aby zrobić to samemu i pozbyć się odpadów w sposób zgodny z przepisami.